Rok 1520 stanowi ważną cezurę w dziejach Szwecji, która po raz ostatni w swej historii została podbita przez inne państwo. Tę datę w historii tego kraju przyjmuje się też za koniec średniowiecza i początek epoki nowożytnej, kiedy po rozpoczętym w 1521 r. powstaniu i wyzwoleniu Szwecji spod dominacji duńskiej jej królem wybrany został w 1523 r. Gustaw Waza – twórca narodowej monarchii szwedzkiej.
Po stłumieniu i straceniu przywódców powstania z 1525 r. w Dalarna rozpoczęły się nowe niepokoje. Na początku 1527 r. do króla doszły wieści o działalności człowieka podającego się za „Nilsa Sture”, syna regenta Stena Sture Młodszego, a w historiografii nazywanego Daljunkernem.
Na początku stycznia 1524 r. z niewoli duńskiej powróciła wdowa po Stenie Sture Młodszym, Kristina Gyllenstierna wraz z synem Nilsem. Okazało się, że ma ona nadal nadzieję na powrót do władzy stronnictwa Sturów. Kristina Gyllenstierna przybyła wraz z synem Nilsem do Kalmaru, który znajdował się pod kontrolą Berenda von Melen. Jej przybycie na nowo wzbudziło nadzieję wśród ludzi niezadowolonych z nowych porządków zaprowadzanych przez Gustawa Wazę.
Urodził się 13 lipca 1550 r. jako syn marszałka Szwecji Larsa Siggessona Sparre i Britty Turesdotter (Trolle). W młodości otrzymał bardzo dobre wykształcenie. Studiował w Padwie i prawdopodobnie we Frankfurcie nad Odrą. Władał językami łacińskim, włoskim, francuskim i niemieckim. Od 1574 r. obejmował wysokie urzędy w państwie. W 1575 lub 1576 r. wszedł w skład Rady Królestwa.
W pierwszym okresie panowania Gustawa Wazy nieprzychylne nowemu królowi nastroje panowały wśród ogółu ludności. Oba powstania w Dalarna z lat 1524–25 i 1527–28 miały wiele przyczyn, m.in. ciężary ekonomiczne, które musiała ponosić ludność w niespokojnych latach 20. XVI w. Pewną… Read More ›
Zaufany doradca i sekretarz króla Eryka XIV (1560–1568) Ur. ok. 1530 r., Sala (Västmanland) Rodzice: Per Jöransson (Joensson) i Anna Jonsdotter Zm. 22 września 1568 r., Sztokholm Jöran Persson na obrazie Georga von Rosena, 1871 r., Nationalmuseum (Wikimedia Commons) Jöran… Read More ›
W pierwszych dniach listopada 1520 r. w Sztokholmie miały miejsca wydarzenia, które w rezultacie miały doprowadzić w Szwecji do wybuchu powstania przeciwko Duńczykom i wyniesienia na tron dynastii Wazów. Idea unii kalmarskiej została w ten sposób trwale pogrzebana. Początkowo jednak… Read More ›
Powstanie przeciw Erykowi XIV doprowadziło do jego detronizacji (1568). Następcą Eryka został, z poparciem arystokracji zasiadającej w Radzie i pozostałej szlachty, jego młodszy brat przyrodni Jan III. Podobnie jak Eryk, Jan III miał rozległe zainteresowania i zdolności. Interesował się przede… Read More ›
Po śmierci Gustawa Wazy w 1560 r. tron objął jego najstarszy syn z pierwszego małżeństwa z Katarzyną saską, Eryk. Postać Eryka XIV jest jedną z najciekawszych w historii Szwecji. Odebrał doskonałe wykształcenie, był oczytany i wszechstronnie utalentowany, także artystycznie. Znajdował… Read More ›
Na początku 1531 r. Gustaw Waza zażądał od miast i klasztorów wydania dzwonów kościelnych. Nowe żądanie ze strony władzy centralnej spotkało się ze zdecydowanym protestem właściwie jedynie w Dalarna, gdzie doszło do wybuchu trzeciego i ostatniego w czasach Gustawa Wazy… Read More ›
zbigur.org 