Na początku stycznia 1524 r. z niewoli duńskiej powróciła wdowa po Stenie Sture Młodszym, Kristina Gyllenstierna wraz z synem Nilsem. Okazało się, że ma ona nadal nadzieję na powrót do władzy stronnictwa Sturów. Kristina Gyllenstierna przybyła wraz z synem Nilsem do Kalmaru, który znajdował się pod kontrolą Berenda von Melen. Jej przybycie na nowo wzbudziło nadzieję wśród ludzi niezadowolonych z nowych porządków zaprowadzanych przez Gustawa Wazę.

Gustaw Waza ok. 1550 r, mal. nieznany (Wikimedia Commons)

Wśród niezadowolonych znalazł się kanclerz regenta Stena Sture Młodszego, Peder Jakobsson, który w kronice Pedera Svarta otrzymał przydomek Sunnanväder. Dzięki Gustawowi Wazie objął on biskupstwo Västerås. Wkrótce też na godność arcybiskupa został wysunięty jego współpracownik z Västerås, Knut Mikaelsson. Obaj zostali z niejasnych powodów usunięci ze swoich urzędów i jesienią 1524 r. udali się do Dalarna, aby tam agitować na rzecz przywrócenia dawnego znaczenia stronnictwu Sturów. W Dalarna przebywał już Peder Grym, również dawny współpracownik Stena Sture Młodszego. Ich działalność wśród ludności prowincji przyniosła efekty, trafiając na podatny grunt. Chłopi i górnicy z Dalarna narzekali na zepsutą monetę, drożyznę, brak soli oraz na poczynania króla, który na swoją służbę przyjmował cudzoziemców i dawnych zwolenników Chrystiana II.

Gustaw Waza odpowiedział pojednawczym listem i jednocześnie zwołał na wiosnę 1525 r. riksdag do Västerås. Wobec zgromadzonych stanów użył swojej wypróbowanej groźby – zrzeczenia się korony królewskiej. Otrzymał poparcie riksadgu, a następnie szybko i łatwo zgniótł swoich przeciwników w Dalarna, gdzie ogniskiem niepokoju była uboga, północna część prowincji. W rękach Gustawa Wazy znalazła się także Kristina Gyllenstierna z synem Nilsem, który został wydany po kapitulacji Berenda von Melen i zamku kalmarskiego w 1525 r.

Peder Sunnanväder i Knut Mikaelsson udali się w stronę Norwegii, gdzie zamierzali szukać schronienia u arcybiskupa Trondheim, Olava Engelbrektssona. Szybko jednak zostali wydani w ręce ludzi Gustawa Wazy, skazani na śmierć i straceni. Łagodnie z kolei król obszedł się ze prostymi uczestnikami powstania, którzy musieli jedynie złożyć nową przysięgę na wierność.

Po niepowodzeniu powstania swoje plany przywrócenia dawnego znaczenia Sturom musiała porzucić Kristina Gyllenstierna. Wobec nacisków ze strony Gustawa Wazy porzuciła także swój zamiar małżeństwa z Sørenem Norby, wychodząc w 1527 r. za mąż za syna Ture Jönssona (Tre Rosor), Johana Turessona. Wyrzekła się także swoich ambicji politycznych, poświęcając się jedynie życiu rodzinnemu.

1. „Upokarzający wjazd do Sztokholmu Pedera Sunnanvädera i Mistrza Knuta w 1526 r.” (Peder Sunnanväders och Mäster Knuts skymfliga intåg i Stockholm 1526), 1879 r., Nationalmuseum (Wikimedia Commons)

Kategorie:Artykuły, Historia Szwecji, Nowożytność, Wojny, powstania

Tagi: Gustaw Waza, Powstania w Szwecji, Szwecja pierwszych Wazów, Szwecja XVI wiek