Rok 1520 stanowi ważną cezurę w dziejach Szwecji, która po raz ostatni w swej historii została podbita przez inne państwo. Tę datę w historii tego kraju przyjmuje się też za koniec średniowiecza i początek epoki nowożytnej, kiedy po rozpoczętym w 1521 r. powstaniu i wyzwoleniu Szwecji spod dominacji duńskiej jej królem wybrany został w 1523 r. Gustaw Waza – twórca narodowej monarchii szwedzkiej.
Święty Kościoła katolickiego, patron Södermanlandu Ur. 2 poł. XI w., Södertörn, Södermanland Zm. ok. 1120 r., wyspa Rågö, archipelag Södermanlandu Św. Botwid ze swymi atrybutami: toporem i rybą, parafia św. Botwida w Fitji, fot. zbigur (2019) Święty Botwid (Botvid) (2… Read More ›
Engelbrekt Engelbrektsson (ok. 1390–1436), przywódca rozpoczętego w 1434 r. powstania ludowego przeciwko rządom Eryka Pomorskiego, wybrany w 1435 r. „naczelnikiem Szwecji” (rikshövitsman). Dawna narodowo-romantyczna historiografia szwedzka uważała Engelbrekta za wzór narodowego bohatera w walce o wolność i symbol wolnościowego ducha Szwedów.
Po stłumieniu i straceniu przywódców powstania z 1525 r. w Dalarna rozpoczęły się nowe niepokoje. Na początku 1527 r. do króla doszły wieści o działalności człowieka podającego się za „Nilsa Sture”, syna regenta Stena Sture Młodszego, a w historiografii nazywanego Daljunkernem.
Na początku stycznia 1524 r. z niewoli duńskiej powróciła wdowa po Stenie Sture Młodszym, Kristina Gyllenstierna wraz z synem Nilsem. Okazało się, że ma ona nadal nadzieję na powrót do władzy stronnictwa Sturów. Kristina Gyllenstierna przybyła wraz z synem Nilsem do Kalmaru, który znajdował się pod kontrolą Berenda von Melen. Jej przybycie na nowo wzbudziło nadzieję wśród ludzi niezadowolonych z nowych porządków zaprowadzanych przez Gustawa Wazę.
Urodził się 13 lipca 1550 r. jako syn marszałka Szwecji Larsa Siggessona Sparre i Britty Turesdotter (Trolle). W młodości otrzymał bardzo dobre wykształcenie. Studiował w Padwie i prawdopodobnie we Frankfurcie nad Odrą. Władał językami łacińskim, włoskim, francuskim i niemieckim. Od 1574 r. obejmował wysokie urzędy w państwie. W 1575 lub 1576 r. wszedł w skład Rady Królestwa.
Poeta i kompozytor, jeden z największych skaldów szwedzkich Ur. 4 lutego 1740 r., Sztokholm (Maria Magdalena församling) Rodzice: Johan Arendt Bellman (1707–1765) i Catharina Hermonia (1717–1765) Zm. 11 lutego 1795 r., Sztokholm (Klara församling) Carl Michael Bellman, mal. Per Krafft,… Read More ›
6 września 1581 r. wojska szwedzkie pod wodzą Pontusa De la Gardie szturmem zdobyły pozostającą od 1558 r. w rękach moskiewskich Narwę, kładąc tym samym kres tzw. żegludze narewskiej. Po wdarciu się do miasta żołnierze szwedzcy wymordowali większość mieszkańców i… Read More ›
W pierwszym okresie panowania Gustawa Wazy nieprzychylne nowemu królowi nastroje panowały wśród ogółu ludności. Oba powstania w Dalarna z lat 1524–25 i 1527–28 miały wiele przyczyn, m.in. ciężary ekonomiczne, które musiała ponosić ludność w niespokojnych latach 20. XVI w. Pewną… Read More ›
Feldmarszałek szwedzki, jeden z najzdolniejszych dowódców Karola XII Ur. 6 sierpnia 1651 r., Stralsund Rodzice: Gerdt Antoniison Rehnskiöld i Birgitta Torskeskål Zm. 29 stycznia 1722 r., Läggesta (parafia Kärnbo, Södermanland), pochowany 15 marca 1722 r. w Storkyrkan w Sztokholmie Carl… Read More ›
19 lutego (2 marca)[1] 1714 r. rozegrała się jedna z większych bitew wielkiej wojny północnej (1700–1721) – bitwa pod Storkyro (lub pod Napue)[2]. Do starcia doszło pod niewielką wsią Napo (fiń. Napue), niedaleko kościoła Storkyro (Isokyrö) w Ostrobotni. Słabsze liczebnie… Read More ›
Król Szwecji 1364–1389 Książę Meklemburgii 1384/1395–1412 Ur. ok. 1338/1340 r., (Meklemburgia) Rodzice: Albrecht II Wielki i Eufemia Eriksdotter Zm. 31 marca lub 1 kwietnia 1412 r., Doberan (Meklemburgia), pochowany kościele klasztoru w Doberan (Bad Doberan) w Meklemburgii Wizerunek Albrechta Meklemburskiego…. Read More ›
Książę Finlandii 1556–1563 Król Szwecji 1568–1592 Ur. 20 grudnia 1537 r., Stegeborg (Östergötland) Rodzice: Gustaw I Waza i Małgorzata Eriksdotter (Leijonhufvud) Zm. 17 listopada 1592 r., zamek Trzech Koron (Sztokholm), pochowany 1 lutego 1594 r. w katedrze w Uppsali Jan… Read More ›
Zaufany doradca i sekretarz króla Eryka XIV (1560–1568) Ur. ok. 1530 r., Sala (Västmanland) Rodzice: Per Jöransson (Joensson) i Anna Jonsdotter Zm. 22 września 1568 r., Sztokholm Jöran Persson na obrazie Georga von Rosena, 1871 r., Nationalmuseum (Wikimedia Commons) Jöran… Read More ›
Pod koniec średniowiecza nastąpiły poważne zmiany w europejskiej sztuce wojennej. Swoje znaczenie na rzecz zaciężnego lub najemnego żołnierza zawodowego utraciło ciężkozbrojne rycerstwo. Podstawą uzbrojenia stała się udoskonalona broń palna. Zmianie uległa taktyka walki i sposób prowadzenia działań wojennych. W bitwach… Read More ›
zbigur.org 