Rok 1520 stanowi ważną cezurę w dziejach Szwecji, która po raz ostatni w swej historii została podbita przez inne państwo. Tę datę w historii tego kraju przyjmuje się też za koniec średniowiecza i początek epoki nowożytnej, kiedy po rozpoczętym w 1521 r. powstaniu i wyzwoleniu Szwecji spod dominacji duńskiej jej królem wybrany został w 1523 r. Gustaw Waza – twórca narodowej monarchii szwedzkiej.

Sytuacja polityczna w Szwecji po śmierci Karola VIII Knutssona (Bonde) w maju 1470 r. nie była stabilna. Król Danii, Chrystian I, wysuwał pretensję do szwedzkiego tronu. Jego dążenia wsparli możni, którzy opuścili kraj z przyczyn politycznych. Poszczególne prowincje i grupy… Read More ›

Król Danii i Norwegii 1588–1648 Ur. 12 kwietnia 1577 r., zamek Fredriksborg Rodzice: Fryderyk II Oldenburg i Zofia meklemburska Zm. 28 lutego 1648 r., Kopenhaga (zamek Rosenborg), pochowany w katedrze w Roskilde Chrystian IV, mal. P. Isaacsz, ok. 1611–1616 (DetNationalhistoriske… Read More ›

Książę Szlezwiku i Holsztyna na Gottorpie 1490–1533 Król Danii i Norwegii 1523–1533 Ur. 7 października 1471 r., Haderslevhus Rodzice: Chrystian I Oldenburg i Dorota brandenburska Zm. 10 kwietnia 1533, Gottorp, pochowany w katedrze w Szlezwiku Fryderyk I, mal. prawdop. Jacob… Read More ›

17 czerwca 1397 r. w Kalmarze odbyła się ceremonia koronacji Eryka Pomorskiego na króla Danii, Szwecji i Norwegii[1]. Unia trzech państw skandynawskich, która miała przetrwać do 1523 r., stała się faktem. Większą część historii unii kalmarskiej w XV i na… Read More ›

6 września 1581 r. wojska szwedzkie pod wodzą Pontusa De la Gardie szturmem zdobyły pozostającą od 1558 r. w rękach moskiewskich Narwę, kładąc tym samym kres tzw. żegludze narewskiej. Po wdarciu się do miasta żołnierze szwedzcy wymordowali większość mieszkańców i… Read More ›

19 lutego (2 marca)[1] 1714 r. rozegrała się jedna z większych bitew wielkiej wojny północnej (1700–1721) – bitwa pod Storkyro (lub pod Napue)[2]. Do starcia doszło pod niewielką wsią Napo (fiń. Napue), niedaleko kościoła Storkyro (Isokyrö) w Ostrobotni. Słabsze liczebnie… Read More ›

Książę Finlandii 1556–1563 Król Szwecji 1568–1592 Ur. 20 grudnia 1537 r., Stegeborg (Östergötland) Rodzice: Gustaw I Waza i Małgorzata Eriksdotter (Leijonhufvud) Zm. 17 listopada 1592 r., zamek Trzech Koron (Sztokholm), pochowany 1 lutego 1594 r. w katedrze w Uppsali Jan… Read More ›

Po stłumieniu i straceniu przywódców powstania z 1525 r. w Dalarna rozpoczęły się nowe niepokoje. Na początku 1527 r. do króla doszły wieści o działalności człowieka podającego się za „Nilsa Sture”, syna regenta Stena Sture Młodszego, a w historiografii nazywanego Daljunkernem.

Król Danii i Norwegii 1588–1648 Ur. 12 kwietnia 1577 r., zamek Fredriksborg Rodzice: Fryderyk II Oldenburg i Zofia meklemburska Zm. 28 lutego 1648 r., Kopenhaga (zamek Rosenborg), pochowany w katedrze w Roskilde Chrystian IV, mal. P. Isaacsz, ok. 1611–1616 (DetNationalhistoriske… Read More ›

Książę Szlezwiku i Holsztyna na Gottorpie 1490–1533 Król Danii i Norwegii 1523–1533 Ur. 7 października 1471 r., Haderslevhus Rodzice: Chrystian I Oldenburg i Dorota brandenburska Zm. 10 kwietnia 1533, Gottorp, pochowany w katedrze w Szlezwiku Fryderyk I, mal. prawdop. Jacob… Read More ›

17 czerwca 1397 r. w Kalmarze odbyła się ceremonia koronacji Eryka Pomorskiego na króla Danii, Szwecji i Norwegii[1]. Unia trzech państw skandynawskich, która miała przetrwać do 1523 r., stała się faktem. Większą część historii unii kalmarskiej w XV i na… Read More ›

Król Danii i Norwegii 1559–1588 Ur. 1 lipca 1534 r., Haderslevhus Rodzice: Chrystian III Oldenburg i Dorota saska Zm. 4 kwietnia 1588 r., Antvorskov, pochowany w katedrze w Roskilde Fryderyk II, mal. Hans Knieper, 1581 r. (Wikimedia Commons) Fryderyk II,… Read More ›

Karol XII po klęsce połtawskiej latem 1709 r. przekroczył granicę turecką i znalazł się na jej terytorium, gdzie robił wszysko, aby nakłonić sułtana do rozpoczęcia wojny z Rosją. Car Piotr I z dużym niepokojem obserwował poczynania króla szwedzkiego i już… Read More ›

Car wyciągnął słuszne wnioski z nieudanego oblężenia Azowa w 1695 r. Bez floty nie mógł odciąć obrońców twierdzy od dowozu zaopatrzenia drogą morską. Z charakterystyczną dla siebie energią Piotr I zabrał się do przygotowań do kampanii 1696 r. i budowy własnych okrętów. Celem, podobnie jak i w roku 1695, miał być Azow. Upadek tej twierdzy latem 1696 r. miał swoje dalsze następstwa. Zdobycie ujścia Donu otwierało wyjście na Morze Azowskie. Dla dalszej ekspansji rosyjskiej na Morze Czarne konieczna była silna flota. Za datę narodzin rosyjskiej floty wojennej uważa się dzień 20/30 października 1696 r., kiedy Duma Bojarska uradziła „Morskim sudam byt’!”…

„Żartowaliśmy pod Kożuchowem, a teraz jedziemy bawić się pod Azow”, pisał na początku 1695 r. Piotr I do Fiodora Apraksina. Car zamierzał wznowić działania wojenne przeciw Turcji, których głównym celem miało być zdobycie Azowa, tureckiej twierdzy strzegącej ujścia Donu do Morza Azowskiego. Piotr I był pewien sukcesu…

6 września 1581 r. wojska szwedzkie pod wodzą Pontusa De la Gardie szturmem zdobyły pozostającą od 1558 r. w rękach moskiewskich Narwę, kładąc tym samym kres tzw. żegludze narewskiej. Po wdarciu się do miasta żołnierze szwedzcy wymordowali większość mieszkańców i… Read More ›

19 lutego (2 marca)[1] 1714 r. rozegrała się jedna z większych bitew wielkiej wojny północnej (1700–1721) – bitwa pod Storkyro (lub pod Napue)[2]. Do starcia doszło pod niewielką wsią Napo (fiń. Napue), niedaleko kościoła Storkyro (Isokyrö) w Ostrobotni. Słabsze liczebnie… Read More ›

Rok 1520 stanowi ważną cezurę w dziejach Szwecji, która po raz ostatni w swej historii została podbita przez inne państwo. Tę datę w historii tego kraju przyjmuje się też za koniec średniowiecza i początek epoki nowożytnej, kiedy po rozpoczętym w 1521 r. powstaniu i wyzwoleniu Szwecji spod dominacji duńskiej jej królem wybrany został w 1523 r. Gustaw Waza – twórca narodowej monarchii szwedzkiej.

Święty Kościoła katolickiego, patron Södermanlandu Ur. 2 poł. XI w., Södertörn, Södermanland Zm. ok. 1120 r., wyspa Rågö, archipelag Södermanlandu Św. Botwid ze swymi atrybutami: toporem i rybą, parafia św. Botwida w Fitji, fot. zbigur (2019) Święty Botwid (Botvid) (2… Read More ›

Engelbrekt Engelbrektsson (ok. 1390–1436), przywódca rozpoczętego w 1434 r. powstania ludowego przeciwko rządom Eryka Pomorskiego, wybrany w 1435 r. „naczelnikiem Szwecji” (rikshövitsman). Dawna narodowo-romantyczna historiografia szwedzka uważała Engelbrekta za wzór narodowego bohatera w walce o wolność i symbol wolnościowego ducha Szwedów.

Po stłumieniu i straceniu przywódców powstania z 1525 r. w Dalarna rozpoczęły się nowe niepokoje. Na początku 1527 r. do króla doszły wieści o działalności człowieka podającego się za „Nilsa Sture”, syna regenta Stena Sture Młodszego, a w historiografii nazywanego Daljunkernem.

Na początku stycznia 1524 r. z niewoli duńskiej powróciła wdowa po Stenie Sture Młodszym, Kristina Gyllenstierna wraz z synem Nilsem. Okazało się, że ma ona nadal nadzieję na powrót do władzy stronnictwa Sturów. Kristina Gyllenstierna przybyła wraz z synem Nilsem do Kalmaru, który znajdował się pod kontrolą Berenda von Melen. Jej przybycie na nowo wzbudziło nadzieję wśród ludzi niezadowolonych z nowych porządków zaprowadzanych przez Gustawa Wazę.