Król Szwecji (1611–1632)
Ur. 9 grudnia 1594 r., zamek Trzech Koron, Sztokholm
Zm. 6 listopada 1632 r., Lützen (Niemcy), pochowany 22 czerwca 1634 r. w kościele na Riddarholmen w Sztokholmie
Portret Gustawa II Adolfa (ok. 1624 r.),
mal. (przyp.) J. Hoefnagel
(Wikimedia Commons)
Gustaw II Adolf, szw. Gustav II Adolf (1594–1632), król Szwecji (1611–1632). Syn księcia Karola Sudermańskiego (1550–1611; król Szwecji w latach 1604–1611 jako Karol IX) z jego drugiego małżeństwa z Krystyną holsztyńską (1573–1625). Wnuk Gustawa I Wazy, ojciec królowej Krystyny. Jeden z najwybitniejszych polityków i wodzów swoich czasów, przez współczesnych był nazywany „Lwem z Północy” (Lejonet från Norden). Dokonał znaczących przemian w sztuce wojennej, przy pomocy kanclerza Axela Oxenstierny gruntownie zreformował armię i administrację szwedzką. Jako jedyny władca Szwecji został uhonorowany przez riksdag w 1633 r. przydomkiem „Wielki” (Gustav Adolf den store). Jego panowanie zapoczątkowało okres mocarstwowości szwedzkiej (1611–1718). Poległ 6 listopada 1632 r. w bitwie pod Lützen. Pochowany 22 czerwca 1634 r. w kościele na Riddarholmen w Sztokholmie.
Rodzina i potomstwo
25 listopada 1620 r. poślubił w Sztokhomie Marię Eleonorę brandenburską (szw. Maria Eleonora av Brandenburg; 1599–1655), córkę elektora brandenburskiego Jana Zygmunta Hohenzollerna (1572–1620) i Anny Hohenzollernównej (1576–1625). Dzieci:
- bezimienna córka urodzona martwa (24 czerwiec 1621)
- Krystyna (1623–1624)
- bezimienny syn urodzony martwy (maj 1625)
- Krystyna (1626–1689), panująca królowa Szwecji (1632–1654).
Ze związku z kochanką Margaretą Slots (ok. 1600–ok. 1669):
- Gustav Gustavsson af Wasaborg (1616–1653).
Ikonografia (wybór)
Portrety
Gustaw II Adolf w stroju polskim, mal. Matthäus Meriam, 1632 r. (Wikimedia Commons)
Mal. Jacob Heinrich Elbfas, ok. 1630 r. (Wikimedia Commons)
Malarstwo historyczne
Gustaw II Adolf przed bitwą pod Lützen (1632), Nils Forsberg, 1900 r. Muzeum Sztuki w Göteborgu (CC BY 3.0 Wikimedia Commons)
Bitwa pod Lützen (1632) i śmierć Gustawa II Adolfa, mal. Carl Wahlbom, 1855 r. (Wikimedia Commons)
Pomniki
Pomnik Gustawa II Adolfa w Sztokholmie na placu jego imienia (Gustav Adolfs torg), wyk. Pierre Hubert L’Archevêque i Johan Tobias Sergel, odsłonięty w 1796 r. Fot. zbigur (2018)
Wybrana literatura
- Anusik Zbigniew, Gustaw II Adolf (Wrocław: Ossolineum 2009)
- Nilsson Sven A: Gustav II Adolf [w:] Svenskt biografiskt lexikon.
- Nordisk familjebok (1909) Gustav II Adolf.
Kategorie:Biogramy, Nowożytność
Skomentuj