| Król Szwecji | 1611–1632 |
| Ur. 9 grudnia 1594 r., Sztokholm (zamek Trzech Koron) |
| Rodzice: Karol IX Waza i Krystyna holsztyńska |
| Zm. 6 listopada 1632 r., Lützen (Niemcy), pochowany 22 czerwca 1634 r. w kościele na Riddarholmen w Sztokholmie |
Gustaw II Adolf (ok. 1624),
mal. (przyp.) Jacob Hoefnagel
(Wikimedia Commons)
Gustaw II Adolf, szw. Gustav II Adolf (1594–1632), król Szwecji (1611–1632). Syn księcia Karola Sudermańskiego (1550–1611; król Szwecji w latach 1604–1611 jako Karol IX) z jego drugiego małżeństwa z Krystyną holsztyńską (1573–1625). Wnuk Gustawa I Wazy, ojciec królowej Krystyny. Jeden z najwybitniejszych polityków i wodzów swoich czasów, przez współczesnych był nazywany „Lwem z Północy” (Lejonet från Norden). Dokonał znaczących przemian w sztuce wojennej, przy pomocy kanclerza Axela Oxenstierny gruntownie zreformował armię i administrację szwedzką. Jako jedyny władca Szwecji został uhonorowany przez riksdag w 1633 r. przydomkiem „Wielki” (Gustav Adolf den store). Jego panowanie zapoczątkowało okres mocarstwowości szwedzkiej (1611–1718). Poległ 6 listopada 1632 r. w bitwie pod Lützen. Pochowany 22 czerwca 1634 r. w kościele na Riddarholmen w Sztokholmie.
…
Rodzina i potomstwo
25 listopada 1620 r. poślubił w Sztokhomie Marię Eleonorę brandenburską (szw. Maria Eleonora av Brandenburg; 1599–1655), córkę elektora brandenburskiego Jana Zygmunta Hohenzollerna (1572–1620) i Anny Hohenzollernównej (1576–1625). Dzieci:
- bezimienna córka urodzona martwa (24 czerwiec 1621)
- Krystyna (1623–1624)
- bezimienny syn urodzony martwy (maj 1625)
- Krystyna (1626–1689), panująca królowa Szwecji (1632–1654).
Ze związku z kochanką Margaretą Slots (ok. 1600–ok. 1669):
- Gustav Gustavsson af Wasaborg (1616–1653).
Portrety
- Gustaw II Adolf w stroju polskim, mal. Matthäus Meriam, 1632 r. (Wikimedia Commons)
- Mal. Jacob Heinrich Elbfas, ok. 1630 r. (Wikimedia Commons)
Malarstwo historyczne
- Gustaw II Adolf przed bitwą pod Lützen (1632), Nils Forsberg, 1900 r. Muzeum Sztuki w Göteborgu (CC BY 3.0 Wikimedia Commons)
- Bitwa pod Lützen (1632) i śmierć Gustawa II Adolfa, mal. Carl Wahlbom, 1855 r. (Wikimedia Commons)
Pomniki
- Pomnik Gustawa II Adolfa w Sztokholmie na placu jego imienia (Gustav Adolfs torg), wyk. Pierre Hubert L’Archevêque i Johan Tobias Sergel, odsłonięty w 1796 r., fot. zbigur (2018)
Wybrana literatura
- Anusik Zbigniew, Gustaw II Adolf (Wrocław: Ossolineum 2009)
- Nilsson Sven A: Gustav II Adolf [w:] Svenskt biografiskt lexikon, Bd 17 (1967–1969)
- Nordisk familjebok (1909) Gustav II Adolf.
Kategorie:Biogramy, Historia Szwecji, Nowożytność, Wielcy wodzowie
Skomentuj