| Regent Szwecji | 1438–1441 |
| Król Szwecji | 1448–1457, 1464–1465, 1467–1470 |
| Król Norwegii | 1449–1450 |
| Ur. październik 1408 lub 1409 r. |
| Rodzice: Knut Tordsson (Bonde) i Margareta Karlsdotter (Sparre av Tofta) |
| Zm. 15 maja 1470 r., Sztokholm, pochowany w kościele na Riddarholmen |
Karol VIII, wyk. Bernt Notke, ok. 1480 r., w zbiorach zamku Gripsholm, fot. zbigur
Karol VIII Knutsson, szw. Karl Knutsson (Bonde) (1408 lub 1409–1470), regent (1438–1441) i król Szwecji (1448–1457, 1464–1465 i 1467–1470), król Norwegii (1449–1450; jako Karol I). Jego kariera polityczna rozpoczęła się w latach 30. XV w. czasie powstania Engelbrekta. Jako jedyny król Szwecji trzy razy zasiadał na tronie i dwukrotnie był z niego usuwany. Został też wybrany i koronowany na króla Norwegii. Zmarł 15 maja 1470 r. śmiercią naturalną jako formalny władca rozbitej politycznie Szwecji.
Urodził się na początku października 1408 lub 1409 r. jako syn Knuta Tordssona (Knut Bonde) (zm. 1413) i Margarety Karlsdotter (Sparre av Tofta) (zm. ok. 1428 r.), córki Karla Ulfssona (Sparre av Tofta), marszałka i lagmana Upplandu. Jego rodzice należeli do starych i wpływowych rodów możnowładczych. Nie jest znana ani dokładna data, ani miejsce urodzenia. Według Johannesa Magnusa (Gothorum Sveonumque historia, ks. 22, rozdz. 14) miał urodzić się w Finlandii. Informacja ta jest możliwa, nie jest jednak potwierdzona. Ojciec zmarł ok. 1412 r. Matka wyszła ponownie za mąż w 1414 r. za Stena Turessona (Bielke), członka Rady Królestwa. Po jej śmierci ok. 1428 r. i dokonanym na początku 1429 r. podziale spadku otrzymał dobra Fågelvik (lub Fogelvik) w parafii Tryserum w Smålandzie.
W 1434 r. przyłączył się do powstania Engelbrekta, z czasem stając na czele możnowładztwa. W październiku 1435 r. Eryk Pomorski, władca trzech królestw połączonych unią kalmarską, wyznaczył Karla Knutssona na urząd marszałka Szwecji. W styczniu 1436 r. uczestniczył w drugim zjeździe w Arboga, gdzie ponownie przyłączył się do powstańców. Następnie wraz z Engelbrektem brał udział w oblężeniu zamku sztokholmskiego.
W lutym 1436 r. nastąpił rozłam między przywódcami powstania. Karl Knutsson został wybrany nowym naczelnikiem (rikshövitsman). Po zabójstwie Engelbrekta wiosną 1436 r. stanął przed trudnym zadaniem uspokojenia napiętej sytuacji wewnętrznej i szukania porozumienia z prawowitym królem, Erykiem Pomorskim. Zimą 1436/1437 r. stłumił powstanie Erika Puke („Pukefejden”), którego przywódca został podstępnie pojmany i stracony.
Na lato 1438 r. do Kalmaru wyznaczono zjazd, na którym miano szukać porozumienia z królem unijnym. Eryk Pomorski nie przybył do Kalmaru i w październiku 1438 r. na zjeździe w Sztokholmie Karl Knutsson został wybrany regentem (riksföreståndare) Szwecji. W 1439 r. Eryk Pomorski został zdetronizowany w Szwecji i Danii. Zwolennicy idei unii kalmarskiej wybrali nowym królem Krzysztofa Bawarskiego (zm. 1448), który tron szwedzki objął w 1441 r. Karl Knutsson za swe dotychczasowe zasługi i jako zabezpieczenie swojej pozycji zażądał jako lenna m.in. całej Finlandii i Olandii. Żądania te spełniono częściowo i do 1448 r. Karl Knutsson przebywał w Finlandii.
(…)
Zmarł 15 maja 1470 r. na zamku sztokholmskim. Został pochowany w kościele klasztoru franciszkanów na Riddarholmen (Riddarholmskyrka).
Rodzina i potomstwo
Był trzykrotnie żonaty – pierwsze dwie małżonki pochodziły z rodów możnowładczych, ostatnia, Kristina Abrahamsdotter, była wcześniej przez wiele lat jego kochanką. Miał liczne potomstwo, ojca przeżyły jednak jedynie dwie córki i najmłodszy syn.
Ok. 1428 r. pojął za żone Birgittę Turesdotter (Bielke) (zm. 1436). Z tego związku pochodziło dwoje dzieci:
- Ture Karlsson (Bonde) (zm. ok. 1447)
- Kristina Karlsdotter (Bonde) (ok. 1432–1500), żona Erika Erikssona (Gyllenstierna).
5 października 1438 r. poślubił na zamku w Sztokholmie Katarzynę Karlsdotter (Gumsehuvud) (1418–1450), z którą miał kilkoro dzieci:
- Margareta Karlsdotter (Bonde) (ok. 1442–ok. 1462)
- Magdalena Karlsdotter (Bonde) (1443–1495), żona Ivara Axelssona (Tott)
- Rikissa Karlsdotter (Bonde) (ur. ok. 1445)
- Birgitta Karlsdotter (Bonde) (1446–1469)
- czterech nieznanych z imienia synów zmarłych we wczesnym dzieciństwie.
Niedługo przed śmiercią w 1470 r. ożenił się z Kristiną Abrahamsdotter (ok. 1432–ok. 1492), z którą miał syna:
- Karl Karlsson (Bonde) (ur. ok. 1465).
Wybrana literatura
- Harrison Dick, Karl Knutsson. En biografi (Lund: Historiska Media 2004).
- Kumlien Kjell: Karl Knutsson (Bonde) [w:] Svenskt biografiskt lexikon, Bd 20 (1973–1975) .
- Nordisk familjebok (1910) Karl Knutsson, Karl VIII.
Kategorie:Biogramy, Historia Norwegii, Historia Szwecji, Średniowiecze
zbigur.org 
Skomentuj